Interview met Maurits von Martels

Interview: Maurits von Martels, van boer naar Tweede Kamerlid

Gezond boerenverstand, dat is de term waar ik op googelde. Mijn aandacht werd meteen getrokken door een artikel over een boer die een brief naar Mark Rutte heeft geschreven. Deze boer heeft lef en stuurt gewoon een brief naar onze minister-president. Interessant, ik houd van mensen die durven en dingen anders doen dan andere mensen. Er staat zelfs een filmpje bij, leuk! Even kijken. Deze man moet ik spreken. En enthousiast als ik ben is de mail mijn mailbox al uit voordat ik het besef. Deze man kent als boer ook vast de eenvoud van het leven op het platteland. Graag wil ik gaan uitzoeken hoe deze man aankijkt tegen geld en de samenleving.

Voor ik het weet heb ik een reactie terug. Mijn hart slaat over. Snel open ik de mail en zie in een flits staan: ”Met alle plezier wil ik hieraan meewerken.” Wauw wat leuk! Snel mail ik terug en we maken een afspraak. Vervolgens zoek ik op Google naar Maurits von Martels, lees enkele artikelen over hem en kom er zo achter dat meneer von Martels al lid is van de Tweede Kamer. Wat gaaf, een boer die in de Tweede Kamer komt. Dit wist ik nog niet. Meteen word ik een beetje onzeker. Kom ik daar straks aan… ”Hallo, ik ben Tina van Dijk en ik wil een blog beginnen.” Maar we zetten door…

Op een zaterdagochtend rijd ik een beetje zenuwachtig richting Dalfsen, waar meneer von Martels woont op een prachtig landgoed. Ik draai mijn auto de lange oprit op en parkeer naast de stal. Terwijl ik uitstap komt meneer von Martels er al aangelopen in het gezelschap van een paar blaffende druktemakers (leuke honden trouwens). Nadat ik me heb voorgesteld voel ik me meteen al op mijn gemak. Wat een gewone man is het. Het was heerlijk weer, dus we konden buiten in de prachtige tuin zitten. Wat een mooie omgeving daar in Dalfsen. We drinken een kopje koffie en dan ontmoet ik ook zijn vrouw. Leuke vrouw en gezellig om mee te kletsen. Dan beginnen we met het interview, lees je mee?

Introductie

Zou u zich willen voorstellen aan de lezers? Zeker, mijn naam is Maurits von Martels. Ik ben een boer van 56 jaar oud en ben sinds een tijdje lid van de Tweede Kamer. Ik ben woordvoerder spoor, glastuinbouw, gewasbescherming, biotechnologie, milieu, biobrandstoffen, recreatie en toerisme. Mijn hele leven heb ik al boer willen worden. Als enige van het gezin had ik de ambitie om boer te worden en natuurlijk hoopte ik ook dat ik de enige bleef, zodat ik de boerderij van mijn vader kon overnemen. Ik heb altijd al iets met koeien gehad en ook met paarden trouwens. We hadden vroeger ook paarden, dus ik heb in het verleden veel paardgereden. En dat in combinatie met de boerderij. Dus eigenlijk was mijn bedje gespreid en had ik de mogelijkheid om boer te worden en dat is ook zo gegaan.

Dus echt een boer in hart en nieren? Absoluut, ook qua opleiding. Ik heb de Middelbare Landbouwschool gedaan. Geen hogere school, want ik dacht: ”Ja prima, maar dan moet ik weer naar Deventer.” Dat vond ik veel te veel gedoe. Ik wilde die boerderij runnen, maar ik wilde ook naar paardenconcoursen toe. Die combinatie ging uiteindelijk prima. Destijds heb ik zelf ook wedstrijden gereden. In 1983 toen ik 22 was heb ik de boerderij overgenomen. Eerst nog wel in maatschap met mijn vader, maar dat was meer op papier. In feite runde ik de boerderij toen al.

In deze tijd zie je denk ik weinig jonge boeren? Je hebt wel boerenzonen die deels al meewerken of buitenshuis werken. Soms gaat de vader zelf buitenshuis werken. Mijn vader was destijds al wat ouder en we hadden een vaste medewerker, maar die is ook vrij snel gestopt. En vanaf die tijd doe ik de boerderij in mijn eentje. Tot mijn 49e ben ik fulltime boer geweest. Op mijn 49e kon ik wethouder worden in de gemeente Dalfsen en dat was ook een fulltime baan. Toen was het wel even de vraag hoe we de boerderij verder zouden gaan voortzetten. Maar gelukkig kwam een jongen uit de buurt hier heel vaak. Nu hebben we een vennootschap opgezet en nu is het firma von Martels. Robert Bloo verricht dus nu de dagelijkse werkzaamheden.

Mooi geregeld. Het was anders denk ik ook niet te realiseren om de boerderij en de Tweede Kamer te combineren of wel?Als ik die boerderij niet had kunnen houden, dan was ik nooit de Tweede Kamer ingegaan. Ik voel me vooral boer en daarnaast ben ik Kamerlid en niet andersom. De boerderij is me heel dierbaar. Als een onbekende me vraagt wat ik doe dan zeg ik altijd dat ik boer ben en daarnaast Tweede Kamerlid. Het boer zijn komt echt vanuit mijn hart en het Kamerlidmaatschap is op mijn pad gekomen. De boerderij wil ik ook zo lang mogelijk houden als het kan. We hebben drie zonen van 23, 21 en 19, maar eigenlijk geeft alleen de oudste een beetje te kennen dat hij misschien wel iets in de agrarische sector wil gaan doen, maar hij heeft dan weer niks met koeien, dus we moeten maar even zien hoe dat zich verder gaat ontwikkelen.

Tweede Kamer

Wat wilt u bereiken met uw Kamerlidmaatschap? Het beleid en de politieke koers is zo onduidelijk dat de boeren niet meer weten waar ze aan toe zijn. Wij als boeren worden geconfronteerd met teveel regels en het is onduidelijk waar dat allemaal toe moet gaan leiden. De stip op de horizon, die is niet duidelijk. Ook in mijn brief aan Mark Rutte heb ik aangegeven dat ik het zwabberpolitiek vond. En daar moeten we vanaf. Graag wil ik er een bijdrage aan leveren dat het allemaal wat duidelijker wordt voor de boeren. Ook al kunnen niet alle boeren die koers meevaren, maar dan is het in ieder geval wel duidelijk welke kant het op gaat. Als jonge boeren een bedrijfsplan willen schrijven dan moeten ze in elk geval weten wat de samenleving en politiek Den Haag verwacht en hoe ze daarop kunnen inspelen. Politiek Den Haag moet zich niet gaan bezighouden met de bedrijfsvoering. Boeren hebben dan niet echt het gevoel dat ze een vrije ondernemer zijn. In den Haag moeten we gewoon de contouren van het beleid aangeven. Het moet gewoon duidelijk zijn waar we naartoe willen en hoeveel dieren er in de toekomst gehouden mogen worden. Of we moeten ons in den Haag bijvoorbeeld bezig gaan houden met het ondersteunen van de familiebedrijven en niet de industriële manier van boeren bevorderen. De familiebedrijven willen we bevorderen en stimuleren en daarnaast geven we goed de grens aan qua grootte, omvang en manier van boeren.

Goed dat u zich zo inzet voor uw collega boeren, maar wat motiveert u daarin? Ik vind dat het anders moet en dat motiveert me vooral. Ik zie dat er mogelijkheden zijn om het anders te doen en dat ik daar een bijdrage aan kan leveren, dat is hetgeen wat me motiveert. En ik wil natuurlijk graag opkomen voor mijn collega boeren. Het punt is alleen dat ik nu niet helemaal alleen de portefeuille landbouw in den Haag beheer, dat is wel lastig. Er is al een landbouw woordvoerder bij het CDA en ik neem wel een deel van zijn portefeuille over, maar niet alles. Wel kunnen we elkaar ondersteunen en moeten we zorgen dat er eerst een ministerie van landbouw komt. Dat is er nu niet meer, dus landbouw voelt zich nu een beetje ondergeschikt en het vijfde wiel aan de wagen.

Jammer, juist een hele grote inkomstenbron las ik op internet. Klopt, 34 miljard omzet, dus voor Nederland heel belangrijk. Er komt binnenkort een documentaire over de kloof tussen de stad en het platteland. De trailer is al uitgezonden. Als boer zijnde moet je van alle markten thuis zijn. Je moet weten hoe het eraan toe gaat in de praktijk, het fysieke werk, maar ook de juridische kant speelt mee, dus van alles wat. Boer zijn is dus niet zomaar een makkelijk beroep. Voor die documentaire hebben ze hier ook opnames gemaakt. Ze zijn hier in de melkstal geweest en ook in Den Haag. Ik ben erg benieuwd.

Waar haalt u motivatie uit? Wat is nou echt uw drijfveer? Er zijn veel dingen waarin ik teleurgesteld ben in de Nederlandse regering. Dat was dan ook de reden waarom ik me kandidaat heb gesteld. De drive is de afgelopen jaren alleen maar gegroeid en heeft alles te maken met het opkomen voor je eigen sector, voor je collega’s en ook voor jezelf. Ik ben ontzettend trots op de sector en ik wil zo graag dat die erkenning en waardering ook in Den Haag aanwezig gaat zijn. Die erkenning wordt daar zo weinig uitgesproken. Aan de ene kant frustreert dat, maar aan de andere kant geeft dat ook weer energie om daar aandacht aan te besteden. Dat is mijn motivatie. Dat komt allemaal uit de sector zelf. Omdat ik zelf boer ben heb ik dat gevoel erbij. Ik heb in Den Haag nu natuurlijk 149 andere collega´s die niet deze achtergrond hebben, dus die moet ik dan wel op een bepaalde manier overtuigen. Dat is vechten voor je sector. Ook heb je natuurlijk partijen die hier gewoon lijnrecht tegenover staan. Zoals bijvoorbeeld de partij voor de dieren, waarvan het soms lijkt of ze de hele sector om zeep willen helpen. Terwijl ik soms tegen ze zeg: ”Volgens mij hebben we dezelfde uitgangspunten.” Ik ben boer geworden omdat ik letterlijk partij voor de dieren kies, ik kies altijd partij voor de dieren. En zij kiezen ook partij voor de dieren, maar het lijkt soms wel of ze alle dieren in Nederland weg willen hebben of dat alle dieren eerst geknuffeld moeten worden. Dat schiet gewoon helemaal door. Ik vind het kortzichtig, want als ze hun zin zouden krijgen en de Nederlandse agrarische sector helemaal zou verdwijnen, dan zijn de ondernemers in het buitenland heel blij, want zij kunnen dan weer lekker op hun eigen manier dieren gaan houden en dat is vaak veel dieronvriendelijker dan hier. Volgens mij zijn wij hier heel goed bezig. Een Nederlandse boer heeft hart voor zijn bedrijf. Je ziet bij mij nu ook geen koe in de stal staan, want ze lopen allemaal in de wei.

U heeft dezelfde doelstelling als uw collega boeren of misschien grotendeels, maar welke onderwerpen gaan u echt aan het hart? Dat is echt wel het imago van de agrarische sector en het imago van de boer. Dat er zo weinig waardering is dat gaat me echt aan het hart. Ik zou graag tegen iedereen willen zeggen: ”Zie je dan niet hoeveel je moet doen om een bedrijf in stand te houden? En zie je dan niet hoeveel de boeren betekenen voor ons land?” Volgens mij is 70 procent van het grondbezit in handen van de boeren. De boeren maken en bepalen het hele landschap. We weten allemaal hoe mooi Nederland is en de rol die de boeren daarin spelen is essentieel en cruciaal. Wat me ook aan het hart gaat is de communicatie tussen de stad en het platteland. Laten we op een goede manier samen communiceren.

Van buitenleven naar binnenhof, hoe blijft u met beide benen op de grond staan? Door niet alleen in Den Haag te vertoeven en regelmatig weer tussen de koeien te gaan staan. Als je in Den Haag bent, dan heb je een heel ander beeld van de werkelijkheid dan wanneer je hier bent. Het liefst breng ik zo min mogelijk tijd in den Haag door. Graag wil ik weten wat er leeft in het land. En die maandag, vrijdag en zaterdag ben ik gewoon op werkbezoek en wil ik horen wat er speelt en leeft in de rest van Nederland. Ook in de campagnetijd heb ik gezegd: ”Het is een beetje een Randstad kabinet, bijna 90 van de 150 leden komen uit de Randstad en Nederland is veel groter dan alleen de Randstad.”

Hoe blijf je als boer jezelf tussen de mensen met een andere leefomgeving? Goed weten waar je over praat en voordat je iets zegt moet je je goed verdiept hebben in wat er echt speelt en wat de punten zijn die benoemt moeten worden. Ik ben altijd bezig om mijn kennis te verrijken. Bijvoorbeeld nieuwe onderwerpen als het spoor, daar moet ik nog zoveel over leren, lezen en mensen ontmoeten. Iedere maandag en vrijdag ga ik op werkbezoek. Ik heb al met de directeuren van NS en Pro Rail gesproken. Dat is de beste manier, gewoon onder de mensen.

Nadat u meer bekendheid heeft gekregen, zullen mensen ongetwijfeld een mening over u hebben gevormd, soms misschien ook negatief. Hoe gaat u daarmee om? Dat glijdt heel gemakkelijk van me af. Voor kritiek ben ik natuurlijk niet helemaal ongevoelig, maar het houdt me niet bezig. Ik heb nog geen nacht wakker gelegen van kritiek. Met complimenten ga ik eigenlijk net zo om als met kritiek. Ik relativeer het meteen. Als mensen lovend over me zijn dan denk ik: ”Ja, je moest eens weten.” Maar als ze kritisch zijn dan ga ik mezelf afvragen: ”Denk ik dat deze mensen gelijk hebben?” Zo ja, dan denk ik: ”Dat hebben ze goed gezien.” En anders denk ik: ”Je moest eens weten.” Ik ga er heel makkelijk mee om en ik ben er bijna ongevoelig voor. De burgemeester van Dalfsen zei ook nog bij mijn afscheid dat er haast niemand zo ongevoelig voor kritiek is als ik. Maar daar gaat iedereen op zijn eigen manier mee om. Maar wel ga ik met mensen in discussie als ik op Twitter kritisch word bejegend, dan ga ik wel even zeggen hoe het echt zit en dan kunnen ze zelf hun mening eventueel bijstellen. Maar voor de rest houdt het me niet echt bezig. Het belangrijkste vind ik hoe mensen mij in mijn eigen omgeving ervaren. Als mensen er maar van overtuigt zijn dat wat ik zeg oprecht is en ik er geen dubbele agenda op nahoud.

Persoonlijk

Als u na een drukke dag op het binnenhof weer thuiskomt, waar haalt u dan uw ontspanning uit? Dan ga ik lekker hier om het huis heen dingen doen. Of ik ben met de koeien bezig. Er is op de boerderij zoveel te doen. Het liefst ben ik fysiek bezig. Dat zitten de hele dag op het Binnenhof, dat is niks voor mij. Ook voetbal ik nog bij de voetbalclub van Vilsteren. Ik heb net seizoen 48 afgerond.

Wat is uw levensmotto? Je kunt beter spijt hebben van de dingen die je wel hebt gedaan, dan van de dingen die je niet hebt gedaan!

Welke eigenschap waardeert u het meest in andere mensen? Oprechtheid komt dan het eerst in me op. En dat mensen spontaan zijn, dat mensen met een open blik je tegemoet treden. Dat is belangrijk.

Waarin zou u zichzelf nog persoonlijk willen ontwikkelen? Goeie vraag… Dat is best moeilijk. Ik prakkiseer daar eigenlijk ook nooit over. Maar ik wil gewoon nuttig zijn of dat nou voor de boerderij is of voor de samenleving, ik wil er in ieder geval wel toe doen. Daar geef ik op een praktische manier uiting aan en zo zie ik het Tweede Kamerlidmaatschap ook. Binnen de lokale politiek was dat net zo. Als ik maar ergens een bijdrage aan kan leveren. Op die manier ontwikkel je je wel op persoonlijk vlak, want je komt met zoveel mensen in aanraking. Ook kom je in zoveel nieuwe situaties. Daardoor heb ik ook nooit het gevoel dat ik me moet blijven ontwikkelen, want dat gaat wel vanzelf.

Hoe kan iemand die zich met de grote dingen in het leven bezighoudt genieten van de kleine dingen? En wat zijn voor u die kleine dingen? De kleine dingen waar ik van kan genieten dat zijn vooral de dingen waar ik thuis mee bezig ben. De contacten met mijn familie, mijn vrouw en mijn kinderen (dit zijn ook weer hele grote dingen natuurlijk). De kleine dagelijkse dingen en momenten daar geniet ik het meest van. En vooral door gewoon hier thuis aan het werk te zijn. In mijn eigen veilige vertrouwde omgeving werkzaam zijn, dat is voor mij veel bepalender dan al die werkzaamheden in Den Haag, want dat is allemaal van voorbijgaande aard. Den Haag dat doe je een paar jaar. Misschien 8 of 12 jaar, dat is dan weer een deel van mijn leven, terwijl alles wat ik hier heb is gewoon voor de rest van mijn leven. Ik ben nu één van de oudsten in de Kamer.

Vreemd je zou toch denken dat er meer mensen met een wat hogere leeftijd in de Kamer zouden zitten, omdat ze meer levenservaring hebben. Het lijkt net andersom te zijn. Tegenwoordig is het voor veel mensen meer een opstapje om verder te komen in het leven. Vroeger was het meer dat mensen wat hadden bereikt en dan kwamen ze in de Tweede Kamer. Nu lijkt het net andersom te zijn.

Omgang met geld

Hoe kijkt u aan tegen minder luxe in uw leven? Ik denk dat ik me heel snel zou kunnen aanpassen. Je gaat je dan wel afvragen wat is dan de reden dat je minder luxe hebt. Dan moet er vast iets ergs zijn gebeurd dat je in zulke nieuwe omstandigheden terecht komt en dat zou frustrerend kunnen werken. Het feit dat je dan met minder luxe moet omgaan dat is niet het punt, maar iets wat je achter je moet laten dat is meer de pijn die je zou voelen en niet het feit dat je met minder genoegen moet nemen, want dat is denk ik helemaal geen probleem. Op zich heb je alleen maar goed eten en een bed nodig en voor de rest niks. Stel je voor dat wij ons huis zouden moeten verkopen vanwege financiële omstandigheden, dan ben ik de laatste in de lijn van een familiebedrijf.

Hoeveel generaties behoort dit landgoed al tot uw familie? Ik ben de vierde generatie en mijn kinderen dus de vijfde generatie.

Welke rol speelt geld in uw leven? Mijn vrouw zegt altijd dat ik helemaal niet bezig ben met geld. Geld is voor mij gewoon, nou ik wil niet zeggen ondergeschikt, maar het moet er zijn om te kunnen leven. Toch is het niet helemaal bepalend. Het speelt geen rol in mijn leven, het is geen drijfveer om verder te komen. Ik zou nooit Kamerlid zijn geworden om op mijn salaris vooruit te gaan. De afgelopen jaren in de melkveehouderij waren ook heel beroerd, maar dan denk ik niet: ”Ik ga kapot omdat ik nu even wat minder salaris heb.” Alles wat hier nu verdiend wordt gaat meteen naar de boerderij. ”Achter” (de boerderij) gaat voor. Als er even weer geld is dan gaat er weer een investering naar de boerderij, maar niet naar een nieuwe keuken bijvoorbeeld.

U komt als politicus natuurlijk op veel plaatsen, merkt u ook een verschil tussen de stad en het platteland wat betreft de eenvoud? Zeker, de kloof tussen de stad en het platteland die is er echt wel. Van beide kanten moet er iets aan gebeuren. Als de stedeling interesse toont in wat er op het platteland gebeurt, dan is dat al een opening voor een gesprek. En boeren zullen nog vaker moeten vertellen waar ze mee bezig zijn.

Merkt u ook dat mensen op het platteland sneller tevreden zijn? Ja, mensen in de stad zijn veel materialistischer ingesteld denk ik. Die mensen vinden een goed huis, goeie auto en vaak met vakantie gaan belangrijk. Veel mensen op het platteland zeggen: ”Ik hoef echt niet met vakantie. Ik geniet al van de eenvoud in mijn eigen omgeving.” Vakantie is wel wat iedereen altijd ambieert hè? Ik kan best zonder vakantie, maar we gaan wel, want mijn vrouw wil er ook wel even tussenuit. Maar ik kan genieten van de dingen die ik hier heb, daarvoor hoef ik niet op vakantie. Het neemt niet weg dat wanneer ik ga ik het ook wel weer kan waarderen dat het op andere plekken ook heel mooi is.

Hoe kijkt u aan tegen het doorsnee uitgavenpatroon van de Nederlanders? Naar mijn idee zijn er steeds meer mensen die zichzelf in financiële problemen brengen door te dure uitgaven. Bijv. een auto of andere spullen op afbetaling. Klopt, daar zijn talloze voorbeelden van. Deze mensen brengen zichzelf in de problemen door de investeringen die ze aangaan. Maar het is niet iets wat me echt stoort, dat is heel individueel. Iedereen moet daarin zijn eigen keuze maken. Maar soms valt het je op en dan denk je: ”Waar kunnen ze het van doen en waarom vinden ze dat zo belangrijk?”

Ik vind dat persoonlijk best zorgelijk, want ik denk dat dat steeds meer gaat gebeuren. Mensen die mee willen doen aan een te duur leven, maar dat eigenlijk niet kunnen betalen. Klopt, daar zijn genoeg voorbeelden van. Deze mensen kunnen niet overzien wat de consequenties zijn van de investeringen die ze zijn aangegaan. Maar wat dat betreft heeft het grotendeels te maken met wat je van huis uit hebt meegekregen. Als je goed met geld omgaat en je geeft je kinderen de juiste dingen mee, dan leren ze dat van huis uit goed. Eerst verdienen en dan pas uitgeven! Vaak is het binnen een bedrijf ook zo dat de eerste generatie het geld gaat verwerven, de tweede het erven en de derde het bederven. De tweede generatie heeft er vaak al minder moeite voor hoeven doen en de derde generatie die bederft het vaak. Gebeurt veel. Uiteindelijk moet je er zelf voor knokken en als je dat gevoel er niet bij hebt dan weet je ook niet wat er allemaal bij komt kijken om iets te bereiken in het leven. Je moet keihard werken om iets te bereiken. Sommigen wordt dat in de schoot geworpen en vaak is dat toch niet goed. Je moet het allemaal doorleven denk ik. Je moet het hele proces doormaken en leren ergens voor te knokken. Wanneer je teleurstellingen ervaart, waardeer je successen ook meer. Wij hebben hier op de boerderij ook heel wat meegemaakt. Er was een zuivelfabriek failliet gegaan en twee jaar lang kregen we voor de melk tien cent minder. We hebben heel wat mee- en tegenvallers gehad. Ik heb het altijd belangrijk gevonden om iets naast de boerderij te doen, want de boerderij alleen met zo´n bezit hier, dat brengt gewoon te weinig op.

Wat vindt u van het spaargedrag van de jeugd? Het is tegenwoordig vooral lenen hè? Er wordt niet veel gespaard denk ik. De meesten lenen en denken: ”Later zal de situatie waarschijnlijk wel rooskleuriger zijn en dan kan ik het allemaal terugbetalen.” Maar dat is natuurlijk nog maar afwachten. Ik zou zeggen: ”Wees daar heel voorzichtig mee!” En dan kom ik weer terug op wat ik net zei, dat ligt er ook aan in wat voor milieu je bent opgevoed en hoe je ouders daarmee omgaan en wat voor voorbeeld ze je geven. Maar ook hierin zie je hele uiteenlopende keuzes. Er zijn er ook heel veel die er wel verstandig mee omgaan. Maar bij een aantal denk je wel van: ”Nou, ik hoop dat je datgene wat je nu zegt waar kunt maken.” Dat is altijd maar afwachten, want hoe zou de economie er over een aantal jaren voorstaan? 

Heeft u nog iets wat u de jeugd mee wilt geven wat betreft financiën? In ieder geval dat je hard moet werken om financieel onafhankelijk te worden. En niks wordt je in de schoot geworpen. Je moet keihard werken voor je dromen en dat betekent vallen en opstaan. Wees blij met een tegenvaller, want daar kom je alleen maar sterker uit naar voren. Mensen die alleen maar meevallers in het leven hebben, die bestaan niet. Door schade en schande wijs worden!

Hecht u veel waarde aan dure producten en merkproducten? Niet echt!

Wat zou u willen veranderen aan onze samenleving buiten de agrarische sector om? Ik hoop op een zorgzame samenleving waarin mensen naar elkaar omzien, wat je in kleine dorpen nog wel redelijk vaak ziet. Meer verbinding in de samenleving en groepen die elkaar ondersteunen in moeilijke tijden. Vaak in de tijden dat het tegenzit, dan vinden mensen elkaar wel weer en in economische voorspoed, dan is het individualisme wat meer de boventoon voert.

Dus eigenlijk als we allemaal wat minder te besteden hadden, dan zouden we dichter bij elkaar staan? Dat zie je wel vaak ja. Dat verbroedert weer als land. Dat zie je ook als er weer iets gebeurt met het Koningshuis of een terroristische aanslag.

Heeft u een boodschap aan de lezers van mijn blog? Het lied van het schaap met de vijf poten. Ken je dat? Van: ”We binne op de wereld om mekaar te helpen”, dat lied komt als eerste in mij op.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *